اما چرا بعضیهامون مدام با مشکل خراب شدن هارد مواجه میشیم؟ چرا یه عده سالها از هارد اکسترنالشون بدون مشکل استفاده میکنن، ولی برای بعضیا بعد از چند ماه همهچیز از بین میره؟
حالا وقتشه که دلیل این اتفاقات رو بفهمی…
هاردها واقعاً شکنندهان؟
برخلاف تصور عموم، هارد دیسکها (HDD) ساختار مکانیکی حساسی دارن. درونشون یه صفحه گردونه (پلاتر) وجود داره که با سرعت بسیار بالا میچرخه. هر شوک یا ضربه کوچیکی که به دستگاه وارد بشه، ممکنه این صفحه رو دفرمه کنه یا باعث برخورد هد (سوزن خواندن) با سطحش بشه. نتیجه؟ اطلاعات میپره یا هارد از کار میافته.
مشکل اصلی اینجاست که اکثر ما فکر میکنیم چون ظاهر هارد فلزیه، مقاومه. اما در واقعیت، خیلی آسیبپذیره.
بیشترین دلایل خراب شدن هارد چیه؟
۱. استفاده از کابلهای بیکیفیت
شاید برات عجیب باشه، اما کابل هارد نقش حیاتیای در سلامت دستگاه داره. کابلهایی که کیفیت پایین دارن، ممکنه ولتاژ ناپایداری منتقل کنن یا دچار نویز و قطعی بشن. این باعث میشه که در حین انتقال دیتا، فایلها ناقص کپی بشن یا بهمرور زمان سکتورهای خراب توی هاردت شکل بگیرن.
اگر برای خودت یا تیمت دائماً به کابلهای متعدد نیاز داری، بهتره از گزینههای خرید عمده کابل هارد از فروشگاههای معتبر استفاده کنی تا هم در هزینه صرفهجویی بشه، هم از کیفیت اطمینان داشته باشی.
۲. جابهجایی زیاد، مخصوصاً در زمان روشن بودن
یکی از اشتباهات مرگبار: اینکه هارد روشن باشه و در حال چرخش، و شما اون رو جابهجا کنید. این حرکت ساده ممکنه باعث ضربه به پلاتر بشه.
بیشتر خرابیهای مکانیکی از همین بیدقتیها ناشی میشن.
۳. اتصال ناگهانی به پورتهای خراب یا USBهای کمولتاژ
بعضی لپتاپها یا هابها ولتاژ کافی رو تأمین نمیکنن. وقتی هارد اکسترنال به درستی تغذیه نشه، یا روشن نمیشه یا نیمهکاره کار میکنه؛ چیزی که در درازمدت عمر دستگاه رو پایین میاره.
۴. ویروسهایی که فقط فایل نمیدزدن، سختافزارو هم میزنن
بعضی بدافزارها طوری طراحی شدن که با ارسال دستورات اشتباه به هارد، سکتورهای اون رو نابود کنن یا جدول پارتیشنها رو تغییر بدن. استفاده از آنتیویروس بهروز شده، مخصوصاً زمانی که از هارد بین چند دستگاه مختلف استفاده میکنی، واجبه.
هارد خراب میشه، اما همیشه مقصر تو نیستی!
نکته اینجاست که کیفیت اولیه هارد هم تأثیر زیادی داره. در بازار امروز، مدلهای تقلبی و استوک بهوفور وجود دارن. ظاهر شیک و بستهبندی جذاب بعضی از این هاردها، گولزنندهست. اگر از منابع معتبر و مطمئن خرید نکرده باشی، ممکنه دستگاهی در اختیارت باشه که عمر واقعیش تموم شده.
اگر صاحب فروشگاه، شرکت یا تیم فنی هستی، بهتره از شرکت های پخش عمده هارد اینترنال و اکسترنال با برندهای اصل و گارانتیدار استفاده کنی تا از کیفیت دستگاهها مطمئن باشی.
چند علامتی که باید جدیشون بگیری:
- سرعت کپی فایلها کم شده؟
- هارد صداهای عجیب تولید میکنه؟
- گاهی اتصال قطع و وصل میشه؟
- بعضی فایلها باز نمیشن یا پیغام خطا میاد؟
اینها زنگ خطرهایی هستن که اگه جدیشون نگیری، ممکنه تمام اطلاعاتت از دست بره.
SSD راهحل نهاییه؟
بله، اما نه همیشه. درسته که SSDها ساختار مکانیکی ندارن و مقاومترن، اما اونها هم عمر محدودی دارن (بر اساس تعداد دفعات نوشتن/خواندن). برای آرشیوهای بلندمدت یا انتقالهای روزمره، همچنان HDD اکسترنال انتخاب رایجتر و اقتصادیتریه.
چند راهکار ساده برای افزایش عمر هارد:
- از کابل اورجینال و مطمئن استفاده کن (و ترجیحاً یدکی هم داشته باش)
- همیشه «Safely Remove» رو موقع جدا کردن رعایت کن
- از ضربهگیر، کیف یا قاب ضد شوک استفاده کن
- هر چند وقت یه بار سلامت هارد رو با نرمافزارهایی مثل HD Tune بررسی کن
- اطلاعات مهم رو تو دو جا مختلف نگه دار – یا حداقل بکآپ داشته باش
نکته مهم برای کسبوکارها
اگر کسبوکارت به هر نحوی با دیتا، ذخیرهسازی یا خدمات سختافزاری مرتبطه، حتماً اهمیت تجهیزات جانبی باکیفیت مثل کابل و هارد رو جدی بگیر. استفاده از گزینههایی مثل خرید عمده کابل هارد و همکاری با منابع پخش عمده هارد اکسترنال میتونه هم هزینههاتو کاهش بده، هم ریسک خرابیها رو تا حد زیادی کم کنه.
حرف آخر
خرابی هارد یه اتفاق تصادفی نیست. بیشتر مواقع، ترکیبی از بیاحتیاطی، انتخاب اشتباه و تجهیزات بیکیفیت منجر به اون میشه. این مقاله رو برای خودت یه هشدار بدون. چون هر بار که یه هارد خراب میشه، فقط یه قطعه سختافزاری نمیسوزه؛ گاهی خاطرات، پروژهها، و حتی اعتماد مشتری از بین میره.
اطلاعات ارزش دارن. با انتخاب درست، ازشون محافظت کن.
برای من مهمه که بدونم واقعاً SSD گزینه مطمئنتری هست یا نه؟ من بیشتر برای آرشیو فایلهای خانوادگی مثل عکس و فیلم استفاده میکنم، بهتره HDD بگیرم یا SSD؟
سؤال خیلی خوبی مطرح کردید. اگر هدف شما آرشیو بلندمدت و استفاده کمحجم و کمنوسان از اطلاعات هست، HDD اکسترنال همچنان گزینهای اقتصادی و قابلاتماده. SSD بیشتر برای کارهای پرتکرار و سرعت بالا مثل تدوین یا بوت سیستمها کاربرد داره. برای آرشیو، یه هارد اکسترنال با کیفیت + یه نسخه بکآپ (مثلاً روی هارد دوم یا فضای ابری) انتخاب منطقیتریه. البته حتماً از ضربهگیر، کابل اورجینال و safely remove هم استفاده کنید تا طول عمر هاردتون بیشتر بشه.