تفاوت SSH و HTTPS: کدام پروتکل برای شما مناسب تر است؟

کاربران تمایل دارند تا با استفاده از راهکارهای امنیتی، داده‌های خود را به ایمن‌ترین شکل ممکن انتقال دهند‌. خوشبختانه پروتکل‌های HTTPS و SSH به این منظور طراحی شده‌اند. شاید در نگاه اول، کاربرد این دو راهکار امنیتی شبیه به‌هم‌ دیده شود، اما در اصل، بین آن‌ها تفاوت‌هایی نیز وجود دارند، اما تفاوت‌ SSH و HTTPS چیست. در ادامه، به پاسخ این پرسش خواهیم پرداخت‌.

SSH چیست؟

در ابتدا باید بدانیم که Ssh چیست؟ این واژه مخفف‌ کلمه Secure Shell است و به‌عنوان یک پروتکل امن برای مدیریت سرورها و انتقال فایل شناخته می‌شود. این فناوری اولین وظیفه خود را با رمزنگاری پیام‌های‌ بین سرور و کاربر انجام می‌دهد. همین روند رمزنگاری، دسترسی دیگران به داده‌ها را در حین انتقال ممنوع می‌کند. اتصال این تکنولوژی، امکان وصل شدن از راه دور به سرور را برای کاربران فراهم می‌کند.

به‌علاوه، با توانایی ارسال دستورات به سرور، برای مدیریت سرورهای لینوکس کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده است. از طرف دیگر، دغدغه‌های توسعه‌دهندگان را برای اتصال به سرورها برطرف کرده و همواره ایمنی لازم را برای آن‌ها فراهم می‌کند. ناگفته نماند که این پروتکل، شامل دو‌ نسخه SSH-1 و‌ SSH-2 است که ویژگی‌های متفاوتی دارند.

HTTPS چیست؟

قبل از این‌‌که به تفاوت‌ SSH و HTTPS بپردازیم، لازم است بدانیم https چیست. این کلمه مخفف عبارت Hyper Text Transfer Protocol Secure است و نقش آن رمزنگاری داده‌ها تلقی می‌شود. به‌طور مثال، فرض کنید در حال خرید اینترنتی از یک وب‌سایت هستید. این پروتکل اجازه نمی‌دهد که اطلاعات کارت اعتباری شما در معرض حملات سایبری قرار بگیرند. در نتیجه، به‌عنوان یک راهکار عالی برای صاحبان کسب‌و‌کارهای اینترنتی محسوب می‌شود تا بتوانند اعتماد کاربران را جلب کنند.

در حقیقت، این پروتکل نسخه امن و ارتقایافته‌ http است که برای حفاظت از داده‌های وب‌سایت و کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرد. با کمک پروتکل HTTPS، صرفاً سرور و شما به داده‌ها دسترسی داشته و این اطلاعات تبادل‌شده توسط شخص دیگری مشاهده نخواهند شد. اگر یک وب‌سایت از این راهکار امنیتی استفاده کند، در کنار آدرس سایت، واژه «https» را نیز مشاهده خواهید کرد.

مقایسه SSH و HTTPS

بعد از این‌که مفهوم هر دو پروتکل را بررسی کرده‌ایم، باید به مقایسه HTTPS و SSH بپردازیم. باوجود کاربردهای مشابه و حفظ امنیت وب‌سایت، اختلافاتی بین این دو وجود دارند. در ادامه، تفاوت‌ SSH و HTTPS را ارزیابی خواهیم کرد.

نحوه احراز هویت

روش احراز هویت SSH با کمک‌ کلید عمومی و خصوصی انجام می‌شود. کلید عمومی صرفاً در دسترس سرور بوده و روند رمزنگاری داده‌های ارسالی در اختیار آن است، اما فراموش نکنید که رمزگشایی در آن، امکان‌‌پذیر نیست. در مقابل، با کمک کلید خصوصی، همه‌چیز در اختیار شما خواهند بود ‌و امکان رمزگشایی نیز وجود دارد.

از سوی دیگر،‌ HTTPS فعالیت خود را از طریق توکن امنیتی یا شیوه نام کاربری و رمز عبور انجام‌ می‌دهد. این دو‌ شیوه،‌ هویت شما را به سرور ثابت خواهد کرد. به‌عبارت دیگر، برای ورود به وب‌سایت، نیاز به نام کاربری و رمز عبور دارید و درصورتی‌که این اطلاعات را به‌طور صحیح وارد کنید، می‌توانید به آن وارد شوید. رمزنگاری اطلاعات نیز با استفاده از‌ SSL و‌ TLS انجام‌ می‌گیرد.

سهولت در استفاده

دیگر تفاوت SSH و HTTPS به سهولت در روند استفاده مربوط می‌شود. هدف هر دو‌ سرور،‌ دسترسی امن است، اما روند تنظیم کلیدها در SSH برای بعضی از کاربران‌‌‌ ساده نیست و در مقابل، برای استفاده‌ از چند سیستم، زمانی‌که مرحله پیکربندی کلیدها را انجام داده‌اید‌، احتیاجی نیست برای هر بار ورود، اطلاعات مربوطه را وارد کنید.

مطمئناً کارایی HTTPS برای عموم کاربران ساده‌تر خواهد بود؛ چراکه در روند اتصال فقط از رمز و نام کاربری یا توکن استفاده می‌شود. در ضمن، سیستم‌هایی که به‌صورت خودکار از این‌ پروتکل استفاده‌ می‌کنند، احتیاجی به پیکربندی ندارند. شاید تنها موردی که برای کاربران‌ کمی‌ سخت باشد، وارد کردن نام‌ کاربری و رمز برای هر بار ورود است.

سطح امنیت

تفاوت‌ SSH و HTTPS در سطح امنیت نیز قابل بحث است. ازآنجایی‌که اتصال SSH از جفت کلیدهای رمزنگاری استفاده می‌کند، سطح بالایی از امنیت را ارائه می‌دهد. کلیدهای خصوصی هرگز از طریق شبکه منتقل نمی‌شوند و دسترسی کاربران غیرمجاز را دشوار می‌کنند.

اما HTTPS به رمزهای عبور یا توکن‌هایی متکی است که اگر به‌درستی ایمن‌سازی نشوند، می‌توانند در برابر حملات سایبری یا افشای اطلاعات حساس آسیب‌پذیر باشند.

مدیریت دسترسی

لازم است تفاوت‌ این دو پروتکل را از نظر کنترل دسترسی نیز مورد بررسی قرار دهیم. همان‌طور که اشاره شد، روند دسترسی در SSH با استفاده از کلیدهای مذکور صورت می‌گیرد. این نوع سیستم شرایطی را برای‌تان فراهم می‌کند که بتوانید در صورت تمایل، اجازه دسترسی یک کاربر خاص را ندهید؛ چراکه هر کاربر، یک کلید خصوصی متمایز دارد که با پاک کردن آن، امکان دسترسی ممنوع می‌شود. همین ویژگی تفاوت در دسترسی می‌تواند امنیت سرور را افزایش دهد.

کنترل دسترسی HTTPS از طریق مجوزهای GitHub مدیریت می‌شود که می‌تواند محدودتر باشد. همچنین، باتوجه‌به این‌که مدیریت دسترسی این پروتکل با کمک نام کاربری و رمز یا توکن امنیتی صورت می‌گیرد، از دست رفتن آن‌ها مشکل بزرگی را در امنیت داده‌ها ایجاد می‌کند. البته، استفاده از توکن‌های امنیتی می‌تواند راه خوبی برای بالا بردن سطح ایمنی باشد. همچنین، SSL و‌ TLS در ایمن‌تر کردن روند اتصال نقش دارند.

کدام پروتکل برای شما مناسب است؟

حال که تفاوت‌ SSH و HTTPS را می‌دانید، باتوجه‌به ترجیحات، حساسیت داده‌ها و این‌که تمرکز شما روی سادگی است یا امنیت، یکی از این دو پروتکل را انتخاب کنید. از SSH به‌عنوان گزینه‌ای امن‌تر و از پروتکل دیگر برای استفاده‌های اولیه و مبتنی بر رمز عبور استفاده کنید.

ازآنجایی‌که SSH امن‌تر از ورود اطلاعات احراز هویت از طریق پروتکل دیگر است، استفاده از آن برای کسب‌وکارهایی که با داده‌های حساس و حیاتی سروکار دارند، توصیه می‌شود. از طرف دیگر، اگر می‌خواهید دسترسی و سهولت استفاده را به‌حداکثر برسانید، از پروتکل HTTPS استفاده کنید. در هنگام تنظیم یک پروژه، سیاست سازمان خود را در نظر بگیرید و ببینید که کدام نوع امنیت ترجیح داده می‌شود.

به‌طور کلی، SSH می‌تواند انتخاب بسیار خوبی برای توسعه‌دهندگان و تیم‌هایی باشد که می‌خواهند کنترل دسترسی قوی و گردش کار ساده‌ای داشته باشند، اما اگر نمی‌خواهید فرآیندهای پیچیده پیکربندی را انجام دهید و جزء کاربران مبتدی هستید، HTTPS می‌تواند پاسخگوی نیازهای شما باشد. در کل، این پروتکل برای کاربردهای عمومی و موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

با اطلاع از تفاوت‌ SSH و HTTPS می‌توانید بهترین انتخاب را برای تأمین امنیت اتصالات خود داشته باشید. انتخاب بین این دو راهکار امنیتی، به نیازها و ترجیحات خاص شما بستگی دارد. درصورتی‌که امنیت، سهولت استفاده یا کنترل دسترسی را در اولویت قرار دهید، هر دو گزینه می‌توانند کارایی مناسبی برای شما داشته باشند.