تیمی از باستان‌شناسان دانشگاه هایدلبرگ در شهر باستانی نینوا ، نزدیک موصل امروزی در عراق، کشف خارق‌العاده‌ای انجام داده‌اند. محققان در حین حفاری در کاخ شمالی پادشاه آشوربانیپال، بخش‌های قابل توجهی از یک نقش برجسته عظیم را کشف کردند که این حاکم قدرتمند آشوری را از قرن هفتم پیش از میلاد در کنار دو خدای برجسته و دیگر چهره‌های مهم به تصویر می‌کشد.
مجله اینترنتی باستان شناس : این تخته سنگ عظیم، به طول چشمگیر ۵.۵ متر و ارتفاع سه متر و وزن تقریبی ۱۲ تن، در اتاق سلطنتی کاخ پیدا شد. این یافته قابل توجه به ویژه به دلیل تصویر بی‌سابقه خدایان اصلی آشوری در نقش برجسته‌های کاخ، اهمیت ویژه‌ای دارد.
نینوا، شهری باستانی و بسیار مهم در بین‌النهرین علیا ، موقعیتی استراتژیک در کرانه شرقی رود دجله داشت. با قدمت سکونت در آن به هزاره پنجم پیش از میلاد، این شهر در اواخر قرن هشتم پیش از میلاد به اوج خود رسید و به عنوان پایتخت امپراتوری نئوآشوری تحت فرمان پادشاه سناخریب قرار گرفت. سناخریب و جانشینانش نینوا را به کلان‌شهری باشکوه تبدیل کردند که به خاطر معابد باشکوه، کاخ‌های مجلل، استحکامات گسترده و سیستم‌های پیچیده مدیریت آب مشهور بود. این شهر به قطب هنر، فرهنگ و قدرت سیاسی تبدیل شد و ثروت و منابع را از سراسر قلمرو وسیع آشور به خود جذب می‌کرد. با وجود شکوه و عظمتش، نینوا در نهایت در سال ۶۱۲ پیش از میلاد به دست ائتلافی از نیروهای بابلی و مادها سقوط کرد و منجر به ویرانی گسترده آن شد.
پروفسور آرون اشمیت از موسسه ماقبل تاریخ، آغاز تاریخ و باستان‌شناسی خاور نزدیک باستان، که سرپرستی کاوش‌ها در کاخ شمالی را بر عهده دارد، اظهار داشت: «در میان تصاویر برجسته بسیاری که از کاخ‌های آشوری می‌شناسیم، هیچ تصویری از خدایان اصلی وجود ندارد. این کشف واقعاً استثنایی است.»
از سال ۲۰۲۲، پروفسور اشمیت و تیمش تحقیقات خود را بر روی تپه کویونجیک، واقع در هسته اصلی کاخ شمالی که توسط پادشاه آشوربانیپال ساخته شده است، متمرکز کرده‌اند. این کاوش‌ها بخشی از پروژه گسترده‌تر نینوا هایدلبرگ است که در سال ۲۰۱۸ به سرپرستی پروفسور دکتر استفان مائول از گروه زبان‌ها و فرهنگ‌های خاور نزدیک در دانشگاه هایدلبرگ آغاز شد. نکته قابل توجه این است که محققان بریتانیایی پیش از این در اواخر قرن نوزدهم کاخ شمالی را کاوش کرده و نقش برجسته‌های بزرگ دیگری را کشف کرده بودند که اکنون در موزه بریتانیا در لندن نگهداری می‌شوند.
نقش برجسته تازه کشف شده، شاه آشوربانیپال، آخرین حاکم بزرگ امپراتوری آشور، را به طور برجسته در مرکز خود نشان می‌دهد. در دو طرف او، تصاویری از دو خدای برتر آشوری قرار دارد: آشور، خدای اصلی، و ایشتار، الهه حامی نینوا. پس از این چهره‌های الهی، یک ماهی پوش قرار دارد که اعتقاد بر این است که به خدایان و پادشاه، رستگاری و زندگی می‌بخشد. علاوه بر این، یک چهره پشتیبان با بازوهای برافراشته به تصویر کشیده شده است که محققان پیش‌بینی می‌کنند به عنوان یک مرد عقربی بازسازی خواهد شد.
پروفسور اشمیت توضیح داد: «این ارقام نشان می‌دهد که در ابتدا یک دیسک خورشیدی بالدار عظیم بالای نقش برجسته نصب شده بوده است که اهمیت آن را بیشتر برجسته می‌کند.» در ماه‌های آینده، تیم تحقیقاتی داده‌های جمع‌آوری‌شده در محل حفاری را با دقت تجزیه و تحلیل خواهد کرد تا درک عمیق‌تری از این تصویر، زمینه آن در کاخ و پیامدهای تاریخی گسترده‌تر آن به دست آورد. یافته‌ها در یک مجله علمی منتشر خواهد شد.
مدل سه‌بعدی نقش برجسته: یافته‌ها با رنگ خاکستری تیره مشخص شده‌اند و بخش خاکستری روشن نشان‌دهنده بازسازی بر اساس یافته‌ها است. آشوربانیپال در مرکز تصویر شده است، در کنار خدای آشور (چپ) و ایشتار، الهه حامی نینوا (راست). در پشت هر دوی آنها یک ماهی نابغه و یک مجسمه حامی با بازوهای برافراشته قرار دارد. منبع: مایکل ریمل
به گفته پروفسور اشمیت، این نقش برجسته به طور استراتژیک در طاقچه‌ای درست روبروی ورودی اصلی اتاق تاج و تخت قرار گرفته بود و آن را به عنوان نقطه کانونی در مهم‌ترین فضای کاخ مشخص می‌کرد. باستان‌شناسان هایدلبرگ این نقش برجسته تکه‌تکه شده را در گودالی پر از خاک واقع در پشت این طاقچه کشف کردند. این گودال احتمالاً در دوره هلنیستی، در قرن سوم یا دوم پیش از میلاد، ایجاد شده است.
پروفسور اشمیت می گوید: «این واقعیت که این قطعات مدفون بودند، بدون شک دلیل اصلی این است که باستان‌شناسان بریتانیایی، با وجود کار گسترده‌شان بیش از یک قرن پیش، هرگز با آنها مواجه نشدند.»
با توافق با هیئت دولتی آثار باستانی و میراث عراق (SBAH)، برنامه میان‌مدت این است که این نقش برجسته به محل اصلی خود در کاخ شمالی بازگردانده شود و در نهایت برای بازدید عموم بازگشایی شود و نگاهی اجمالی به هنر و باورهای مذهبی امپراتوری قدرتمند آشور و شکوه پایتخت آن، نینوا، ارائه دهد.
